Chuyển đổi số trong giáo dục chính là việc ứng dụng công nghệ vào các hoạt động giáo dục, quảng bá giáo dục dành cho các doanh nghiệp hay cơ sở giáo dục nhằm mục đích cải thiện chất lượng và mang đến những trải nghiệm mới hơn. Chuyển đổi số giáo dục khiến cho việc học không còn nhàm chán và khuyến khích học sinh/sinh viên/phụ huynh thay đổi cái nhìn về giáo dục hiện nay.
Hiện tại chuyển đổi số trong giáo dục được ứng dụng dưới 3 hình thức chính:
- Trong phương pháp giảng dạy, công nghệ chuyển đổi số được ứng dụng các lớp học thông minh, lập trình…vào việc giảng dạy.
- Trong công tác quản lý: số hoá các công cụ vận hành, quản lý
- Trong lớp học: số hoá công cụ giảng dạy, cơ sở vật chất.
- Trong quảng bá cơ sở vật chất: ứng dụng công nghệ thực tế ảo tạo chuyến tham quan thực tế ảo cho cơ sở giáo dục.
Trên thế giới nhiều quốc gia đã và đang triển khai các chiến lược chuyển đổi số, đặc biệt là chú trọng vào chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo. Có thể kể đến một số nước phát triển trên thế giới như tại Anh, Úc, Đan Mạch, Estonia… với nội dung chuyển đổi số đa dạng và bao phut mọi lĩnh vực cuộc sống. Các lĩnh vực chuyển đổi số được chú trọng trên thế giới có kinh tế, y tế, văn hóa, nông nghiệp, du lịch, điện lực, giao thông... trong đó không thể thiếu chuyển đổi số giáo dục.
Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, Việt Nam nói chung và ngành giáo dục đào tạo nói riêng cũng không thể nằm ngoài xu thế chung của thế giới và phải thực hiện rất khẩn trương nếu không muốn bỏ lỡ cơ hội mà cuộc cách mạng Công nghiệp mang lại. Đề án chuyển đổi số cũng được Chính phủ Việt Nam dành sự quan tâm đặc biệt bằng hàng loạt các chính sách đã được ban hành.
Theo một thống kê, tại Việt Nam hiện nay đã có khoảng 60 cơ sở giáo dục - đào tạo và hơn 700 phòng giáo dục - đào tạo đã triển khai chiến lược chuyển đổi số ngành giáo dục. Bài viết này sẽ đưa ra một số nội giải pháp chuyển đổi số trong ngành giáo dục, mô hình và một số ví dụ điển hình về chuyển đổi số trong giáo dục hiện nay.
Xu hướng công nghệ số không gian giảng dạy, học tập cần được nhân rộng, các thiết bị thông minh được lắp đặt tại các lớp học như: đầu ghi hình, bàn học thông minh, bảng điện tử thông minh, thiết bị họp trực tuyến,…đã được đưa vào sử dụng. Nhiều doanh nghiệp giáo dục cũng tạo điều kiện để học sinh, sinh viên tham gia trải nghiệm, tiếp cận công nghệ cao, thậm chí tham gia các chuyến tham quan thực tế ảo.
Trong những năm gần đây chuyển đổi số trong ngành giáo dục đã được quan tâm và chú ý hơn. Ngành giáo dục đã phát triển mô hình giảng dạy học trực tuyến online, để người học có thể học mọi nơi, mọi lúc, chủ động trong việc học tập hiệu quả hơn.
Đại dịch covid-19 xảy ra trên toàn thế giới là bước đệm hoàn hảo giúp phương pháp giảng dạy online phát huy hết ưu điểm của chúng trong khi con người không thể tiếp xúc gần hay mởi lớp học trực tiếp. Tuy nhiên, những lớp học online thông thường không phải là một giải pháp bền vững và có nguy cơ bị lãng quên khi dịch bệnh đã được kiểm soát và mọi hoạt động trở lại bình thường.
Vì vậy, chuyển đổi số trong giáo dục, đặc biệt là số hoá và ứng dụng để thích nghi với mọi hoàn cảnh mà không bị đẩy lũi hay lãng quên như ví dụ kể trên là một điều cực kỳ quan trọng trong lĩnh vực giáo dục nói riêng và tất cả các lĩnh vực xã hội nói chung.
Học trực tuyến đòi hỏi phải có mạng internet, máy móc, phần mềm học thì những vấn đề này khá dễ dàng để thực hiện được. Cái khó ở đây trong chuyển đối số giáo dục là thay đổi tư duy và thói quen tại các cơ sở đào tạo.
Giáo dục là một trong các lĩnh vực được ưu tiên đầu tư trong chương trình chuyển đổi số quốc gia. Chuyển đổi số trong ngành giáo dục đóng vai trò rất quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động đào tạo học sinh, sinh viên, giúp Việt Nam trở thành những quốc gia hàng đầu về chuyển đổi số trong giáo dục đào tạo.
Chuyển đổi số trong ngành giáo dục cần phải có nền tảng công nghệ quốc gia thống nhất để tất cả mọi người trong ngành giáo dục đều có thể tham gia. Tài nguyên số, học thuật cũng cần phải thực hiện trên công nghệ thống nhất để mọi công việc học tập, giảng dạy hay học trực tuyến trong đại dịch covid-19 đem lại hiệu quả tốt nhất.
Chuyển đổi số đã và đang tạo ra những thay đổi tích cực trong ngành giáo dục tại Việt Nam, tạo nên một hệ thống chặt chẽ tại các cơ sở từ giảng dạy, học tập đến quản lý.
Cụ thể, chuyển đổi số đã mang lại những lợi ích sau đối với ngành giáo dục Việt Nam.
Chuyển đổi số trong ngành giáo dục đã mở ra không gian học tập thoải mái qua mạng Internet, bạn có thể học mọi lúc, mọi nơi. Giờ đây, người học có thể tiếp thu kiến thức dễ dàng, thuận tiện hơn. Chính điều này, đã mở ra cho Việt Nam nói riêng một nền giáo dục mở hoàn toàn mới.
Điểm cộng là mang tới không gian học tập lý tưởng, phù hợp với mọi đối tượng. Bạn có thể học ở nhà, quán cà phê,…hay bất kỳ đâu bạn cảm thấy thoải mái nhất, tiếp thu kiến thức tốt nhất. Với một tinh thần thoải mái, hiển nhiên kết quả học tập sẽ được cải thiện, nâng cao hơn. Nó giúp loại bỏ những giới hạn về khoảng cách, tối ưu thời gian học, nâng cao tư duy cho người học.
Chuyển đổi số trong giáo dục đã tạo nên kỷ nguyên mới, khi mà người dạy và người học được trao quyền để áp dụng công nghệ. Các thành tựu như:
- Big Data giúp lưu trữ mọi kiến thức lên mạng
- IoT giúp theo dõi hoạt động của học sinh, quản lý, giám sát học sinh.
- Blockchain giúp quản lý thông tin, hồ sơ giáo dục của học sinh. Cho phép quản lý, chia sẻ dữ liệu từ nhiều trường khác nhau và bảng điểm để đảm bảo thông tin được minh bạch.
Tiết kiệm chi phí
Khả năng tiết kiệm chi phí là một lợi ích lớn, thiết thực mà chuyển đổi số trong giáo dục đem lại. Khi thấy được giá trị phương pháp mang lại, chắc chắn bạn sẽ thấy hài lòng về kết quả nhận được. Chuyển đổi số trong ngành giáo còn giúp bạn có nhiều sự lựa chọn. Thay vì đến trường, bạn có thể tham gia khóa học E-Learning với chi phí rẻ hơn. Thậm chí bạn có thể chọn khóa học bạn quan tâm, phù hợp với bản thân. Điều này giúp bạn học tập chất lượng, hiệu quả hơn.
Giải pháp tuyển sinh hoàn toàn mới giúp nhà trường tạo ấn tượng với học sinh, gia tăng niềm tin với phụ huynh và quan trọng nhất là nâng cao lợi thế cạnh tranh trong quá trình tuyển sinh nhờ vào sự khác biệt.
Ứng dụng công nghệ trong quá trình chuyển đổi số trong giáo dục cho phép:
- Học sinh có góc nhìn trực quan, sống động nhất về môi trường học tập
- Tự do tham quan và khám phá mọi lúc mọi nơi
- Rút ngắn thời gian tìm hiểu và đưa ra quyết định của phụ huynh, học sinh
- Tiết kiệm chi phí và thời gian trong quá trình tuyển sinh
- Dễ sử dụng, tương thích với nhiều thiết bị thông minh
Chuyển đổi số trong ngành giáo dục hiện vẫn tồn tại nhiều vấn đề cần khắc phục, hoàn thiện bằng các giải pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả.
Để thực hiện thành công chuyển đổi số trong ngành giáo dục, yếu tố con người đóng vai trò rất quan trọng. Cụ thể, cần nâng cao nhận thức, phổ cập tư tưởng cho từng giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý nhà trường để hiểu rõ tầm quan trọng của chuyển đổi số và cùng nhau xây dựng văn hóa số trong giáo dục.
Song song đó, cần bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ trong việc ứng dụng công nghệ của tất cả giáo viên, giảng viên, cán bộ quản lý nhà trường để hướng đến mục tiêu thúc đẩy thành công chuyển đổi số trong giáo dục.
Để thực hiện thành công chuyển đổi số cần có giải pháp nhanh chóng hoàn thiện cơ sở dữ liệu ngành giáo dục
Cần chú trọng triển khai hệ thống chia sẻ dữ liệu đồng bộ trong toàn ngành giáo dục, bao gồm giáo dục phổ thông và đại học. Đồng thời, từng bước chuyển đổi tài liệu giấy sang văn bản điện tử để thuận tiện và đồng nhất trong công tác quản lý.
Hạ tầng mạng, trang thiết bị công nghệ cần được đổi mới, cải thiện, đặc biệt là ở những khu vực có kết nối kém để thu hẹp khoảng cách vùng miền. Với giải pháp chuyển đổi số trong giáo dục này, có thể ưu tiên hình thức thuê dịch vụ hoặc huy động nguồn lực xã hội hóa.